Ruud Snel
Vers van de Pers
Wat is er binnen gekomen op onze redactie ???
Absorberen aangeraden !!!
!!! Reacties worden op prijs gesteld !!!
Vers van de Pers
Herman Frijlink
Thierry geeft gas
Vaak twijfel ik, een goede gewoonte die hoort bij het vak van schrijver en bij iedereen die probeert na te denken, bijvoorbeeld over de vraag hoe de verantwoordelijkheden voor de oorlog tussen Israël en Hamas zijn verdeeld. Alleen gebeurt dat nauwelijks in het publieke debat. Dat is gek, want je hoeft toch geen orthodoxe rabbi te zijn om te zien dat Hamas Palestina ‘Judenrein’ wil maken en daar het eigen volk aan opoffert? En je hoeft toch geen Iraanse imam te zijn om de Israëlische kolonisten te zien als rovers die van Palestina Groot Israël willen maken? Maar nee, we staan pal achter Israël, de rechtse partijen vooraan.
Voor rechtse partijen met een kerkelijke achtergrond ligt dat voor de hand, omdat christenen, vooral de protestantse, zich gemakkelijk identificeren met het Israël dat ze kennen uit het eerste deel van de Bijbel, het Oude Testament. De kerkgemeenschap waarin ik opgroeide had er geen probleem mee om zich net als de Bijbelse Israëlieten ‘het uitverkoren volk’ te noemen. Maar voor niet-kerkelijke partijen die uitgesproken rechts zijn spreekt het toch veel minder vanzelf dat ze zich sterk maken voor Israël, omdat ze zoveel gemeen hebben met de Joden hatende nazi-partij, te weten een sterke leider, extreem nationalisme, neiging tot geweld, superioriteitsgevoel en vreemdelingenhaat.
Alleen Thierry Baudet en zijn Forum voor Democratie zijn drukdoende de traditionele steun aan Israël te vervangen door de complottheorie dat “andere machten” het conflict tussen Israël en Hamas aanwakkeren en dat “Israël, net als Oekraïne, spil is in het geheime systeem achter de machtsstructuur van de wereld.” Nu nog de Protocollen van Zion en we zijn weer in 1941 toen de nazi’s besloten de pesticide Zyklon B te gebruiken om er Joden en andere minderwaardige groepen mee te vergassen. We zijn terug bij af. Geen twijfel mogelijk.
De kameel, de naald en de armoede
Het is met armoede net als met oorlog. Niemand wil het maar toch is het onuitroeibaar. Tenminste, zo lijkt het. Want als niemand het wil, waarom hebben zoveel mensen er dan al sinds mensenheugenis van te lijden?
Lijden? Ja, aan armoede lijd je. Ik zal het even uitspellen, speciaal voor hen die aan de veilige kant staan van de grens tussen arm en rijk. Armoede is dat je constant nee moet zeggen tegen je kinderen, of ze nu een ijsje willen, naar de dierentuin willen, of piano willen leren spelen. Armoede is ook dat je je geen bezoek aan de tandarts kunt permitteren, en dat je, als je thuiskomt, van de kinderen hoort dat er een meneer aan de deur is geweest, een deurwaarder, zoals blijkt uit de brief die hij heeft achter gelaten, en dat je niet goed begrijpt wat er staat, maar wel weet dat je drie maanden achter loopt met de huur en dat je vaak en lang wakker ligt.
Verklaringen zijn er te over met duur klinkende woorden als ‘urbanisering’, digitalisering’ en ‘professionalisering,’ alsof het een soort bezweringsformules zijn en alsof armoede een interessant natuurverschijnsel is. Maar armoede is helemaal geen natuurverschijnsel. Het is het resultaat van weloverwogen beleid van politici, ambtenaren en managers met een laag soortelijk gewicht en een hoge dunk van zichzelf. Dat betekent dat de wil om armoede de wereld uit te helpen gewoon ontbreekt, omdat niet-armen belang hebben bij het voortbestaan van armoede.
Neem nou de belastingaftrek op de hypotheekrente. Die kostte de Amerikaanse overheid 193 miljard dollar. Met dat bedrag, schrijft Matthew Desmond in zijn boek over armoede in Amerika, kun je de armoede daar in een keer verhelpen. Zouden wij Nederlanders onze armen op die manier willen helpen? Ik betwijfel het. Eerder gaat een kameel door het oog van de naald.
Leed wegen
Kun je leed wegen? Ik betwijfel het. Wel realiseer ik me dat we graag leed vergelijken en uitzoeken ‘wie er begonnen is’, alsof de wereld een schoolplein is. Als de historisch oudste rechten het criterium zijn, komen we terecht in 1250 voor Christus toen de Israëlieten onder Jozua Kanaän veroverden. Van Palestijnen was toen nog geen sprake. Of laten de geschiedenis van het conflict beginnen in het jaar 70 na Christus toen de Romeinen alle Joden verbanden en Israël herdoopten tot Palestina? Of ligt het startpunt bij de Turks-Joodse bankier Joseph Nasi, bevriend met Willem van Oranje, die in 1561 van de Turkse sultan de heerschappij kreeg over Tiberias en die als de eerste probeerde Palestina weer Joods te maken? Of bij de nazi’s die in 1942 de Endlösung voor “het Joodse vraagstuk” bedachten? Of bij de oorlog in 1948, toen de Arabische buren de oorlog met de nieuwe staat Israël verloren ten gevolge waarvan 750.000 Palestijnen op de vlucht werden gejaagd?
Geschiedenis is goed voor het vertellen van verhalen over hoe het geweest is, maar niet geschikt als weegschaal voor leed. Maar hoe zou je dan wel kunnen afwegen welk leed het grootst is en voor wie? Door de dood van vele duizenden burgers door bombardementen te bestempelen als verdediging? Door de nadruk te leggen op de onschuld van burgers? Ik zou het niet weten. Wat ik wel weet is dat er nog een factor is die het afwegen van leed in de weg staat, te weten de mannen en vrouwen die de feiten ontkennen, aandikken, bagatelliseren of verzwijgen, maar wel op veilige afstand in Jeruzalem en Qatar. Leiders hebben niks te lijden.
Leed wegen? Niet te doen. De Joodse schrijver Kurt Tucholsky wist het al voor de Tweede Wereldoorlog: “De dood van één mens is een catastrofe, honderdduizend doden, dat is statistiek.”
Collectieve dementie
Melancholiek, ‘zwartgallig’, was ik niet toen ik gisteren op bezoek was bij Emmaüs, een leefgemeenschap van inwoners van Eindhoven mensen die geen huis en geen werk hadden. Want ‘melancholiek’ dekte niet de lading van het gevoel dat me bekroop bij de aanblik van 17 koffiezetapparaten uit de jaren tachtig, een doos vol flitslampjes en een doos met roestige meubelklemmen, spullen uit een andere wereld, een andere tijd, kortgeleden, maar al wel afgedankt en verwijderd uit de herinnering van de voormalige bezitter.
Neem nou de boeken, vijf rijen kasten van tien meter lang. Ze staan gerangschikt als in een bibliotheek. Hier, Jan Siebelink. Leeft die nog? Ja, zegt Google. En daar dan, een boekje met artikelen van Han Lammers die ooit redacteur was van de Groene Amsterdammer om zich te ontpoppen als ‘landdrost’ van de Zuidelijke IJsselmeerpolders. Wie kent zijn naam nog buiten steden zonder verleden als Lelystad en Almere? En wat te denken van een boek over de manier waarop de managers en bestuurders met hun bureaucratie het onderwijs langzaam wurgen? Even kijken, van wanneer dateert dat? O, 2006. Sindsdien lijkt het met lezen, schrijven en rekenen alleen maar slechter te zijn geworden. In ieder geval is er niks veranderd, want nog steeds worden dezelfde alarmerende verhalen geschreven, alsof we die uit 2006 al vergeten zijn. Het lijkt wel collectieve dementie, compleet met verlies van het kortetermijngeheugen.
Moet je daar nou zo rouwig om zijn of er melancholiek van worden? Ja, volgens mij wel, zij het dat rouw en melancholie niet hetzelfde zijn. Volgens Freud – ja, achterhaald, maar vaak zo scherp als een scheermes – weet je bij melancholie niet waarom je treurt maar bij rouw juist wel, in dit geval om de onverschilligheid, het gemak en de snelheid waarmee we vergeten wat belangrijk is, alsof we onze herinnering actief uitschakelen.
De lange neus van Yesilgöz
De overeenkomst tussen een romanschrijver en een spindoctor is dat ze een verhaal bedenken. Ze laten hun gedachten gaan tot ze een goed idee hebben, schrijven op wat hen te binnen schiet, en verdiepen zich in het onderwerp van hun keuze, allemaal voor een geloofwaardig verhaal. Maar daar houdt de overeenkomst op. Want het verschil is dat de romancier een verhaal verzint om de waarheid te verhelderen en de spindoctor om de waarheid te verdoezelen. De meest geraffineerde vorm daarvan is een aspect zo sterk vergroten dat al het andere onzichtbaar wordt.
Wie herinnert zich niet Jack de Vries, voormalig spindoctor? Hij was het die zijn baas, CDA-politicus Balkenende adviseerde om diens politieke tegenstander Wouter Bos constant te verwijten: U draait. Een duidelijk verzinsel, maar wel kenmerkend voor een partij die traditioneel niets anders deed dan draaien van links naar rechts. Het is niet waarschijnlijk dat Balkenende en zijn spindoctor beseften dat geloven in eigen leugens in de psychiatrie bekend staat als pseudologica fantastica.
Hoe het ook zij, veel kiezers trapten erin. Misschien komt dat doordat het heel gewoon is geworden om jezelf en public anders en beter voor te doen dan je bent. We zijn het gewend geraakt. Neem nou aspirant-premier Yesilgöz, die op kosten van de Nederlandse staat met het vliegtuig naar Nederland is gekomen, maar het verhaal op hangt dat ze als 7-jarige asielzoeker in een bootje naar Nederland kwam. En wat te denken van haar spinsel dat ze maar kort lid was van de SP, terwijl ze in werkelijkheid zeven jaar lid was, een bestuursfunctie had en een demonstratie leidde tegen een asielbeleid dat ze nu met hart en ziel bepleit?
Yesilgöz is haar eigen spindoctor en herschreef het verhaal van haar leven, niet als romancier maar als Pinokkio die een lange neus trekt naar de waarheid.
Palestina Judenrein
De media schreeuwen moord en brand over de wandaden van het Israëlische leger. Dagelijks vinden er zoveel demonstraties plaats tegen het Israëlische optreden dat je bijna zou vergeten wat de aanleiding was: de moord op ruim 1400 Israëlische burgers door strijders van Hamas die opgetogen hun familie belden om te vertellen hoeveel mensen ze hadden gekeeld.
Als wraak heeft het Israëlische leger al bijna tien keer zoveel Gazanen gedood. De Nederlandse ambassade in Tel Aviv typeert dit als ‘onevenredig.’ Nu zegt zo’n term alles over getallen, maar niks over politiek-religieuze idealen. Toch zijn het die idealen waar het om draait: aan Israëlische kant het streven van ultraorthodoxe Joden naar een Israël dat zo groot is als het Bijbelse rijk van koning David en aan Palestijnse kant het doel van Hamas om Palestina, van de rivier tot de zee, vrij te maken van Joden, je zou haast zeggen ‘Judenrein’.
Leon de Winter gaat in de Telegraaf nog een reuzenstap verder. Hij schrijft Hamas toe dat het “de wereld in brand wil steken,” in afwachting van de Mahdi, de Verlosser, die volgens de leer van de Islam het einde der tijden inluidt. Hamas heeft zulke religieuze visioenen niet nodig om uit te leggen wat het wil. In de New York Times van 9 november j.l. zegt Hamasleider Khalil al Hayya, dat de massale moordpartij op de Israëli’s was gepland, evenals Israëls reactie daarop. De duizenden Palestijnse doden als gevolg daarvan zijn volgens hem nodig om de Palestijnse kwestie opnieuw op de agenda te krijgen. De enige conclusie die je uit zijn mededelingen kunt trekken is, dat Hamas de eigen burgers, inclusief de couveusebaby’s, opoffert.
Ik verbaas me er over dat deze ijskoude calculatie van Hamas zo weinig aandacht heeft gekregen in de mediaverhalen over het lijden van de Palestijnen.
